พืชกระท่อมได้รับการปลดล็อกออกมาจากบัญชียาเสพติด จำพวกที่ 5 โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 24 เดือนสิงหาคม 2565 เป็นต้นไป ก่อให้เกิดกระบวนการร่าง พระราชบัญญัติพืชกระท่อม เพื่อควบคุมเนื้อหาการปลูกแล้วก็การจำหน่าย จึงทำให้คนจำนวนไม่น้อยเริ่มพอใจประโยชน์ต่างๆที่ได้รับจาก “ใบกระท่อม” ซึ่งตอนแรกเป็นพืชสมุนไพรในท้องถิ่นที่มีสรรพคุณทางยาช่วยทุเลาอาการต่างๆได้
รู้จักประโยชน์ต่างๆที่ได้รับจาก “ใบกระท่อม” มีสรรพคุณทางยาอย่างไร?
กระท่อม (ภาษาอังกฤษ Kratom, ชื่อวิทยาศาสตร์ Mitragyna speciosa) เป็นไม้ยืนต้นที่นิยมเพาะปลูกในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีหลายสายพันธุ์ ในประเทศไทยพบมากในพื้นที่ภาคกลาง แล้วก็พื้นที่ป่าธรรมชาติของภาคใต้ ดังเช่นว่า จังหวัดสุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช จังหวัดตรัง จังหวัดสตูล พัทลุง สงขลา จังหวัดยะลา จังหวัดปัตตานี แล้วก็นราธิวาส
ส่วนใบของพืชกระท่อม หรือใบกระท่อม ถูกใช้เป็นยาสมุนไพรในท้องถิ่นมายาวนาน ตอนแรกประชาชนนิยมเคี้ยวใบสด หรือนำไปตำน้ำพริก เพื่อช่วยทำให้รู้สึกมีเรี่ยวแรงเมื่อจำต้องออกไปทำไร่นา เนื่องจากว่าพืชกระท่อมจะออกฤทธิ์คล้ายกับแอมเฟตามีน กระตุ้นประสาทให้ดำเนินงานได้มากขึ้น
จนตราบเท่าในปี พุทธศักราช 2522 กระท่อมถูกจัดเป็นยาเสพติดให้โทษจำพวกที่ 5 ชนิดเดียวกับกัญชา ตาม พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ มาตรา 7 ก่อนที่จะถูกปลดล็อกอย่างเป็นทางการในปี พุทธศักราช 2564
ใบกระท่อมถือเป็นภูมิปัญญาพื้นเมืองในการนำพืชมาใช้รักษาอาการต่างๆในสมัยที่คนจำนวนมากยังไม่สามารถที่จะเข้าถึงการดูแลและรักษาทางด้านการแพทย์ได้ โดยในปัจจุบันมีการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเกี่ยวกับประโยชน์ต่างๆที่ได้รับจากพืชกระท่อม ซึ่งสามารถนำมาสกัดใช้ในทางสุขภาพได้ โดยมีสรรพคุณทางยา ดังนี้
- รักษาโรคบิด ท้องร่วง ท้องเฟ้อ แล้วก็อาการมวนท้อง
- ทุเลาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อตามร่างกาย
- ใช้บดทำเป็นยาสมุนไพรสำหรับพอกรักษาแผล
- แก้นอนไม่หลับ ช่วยยับยั้งประสาท ความไม่ค่อยสบายใจน้อยลง
- ช่วยทำให้รู้สึกแคล่วคล่องว่องไว รักษาระดับพลังงาน ดำเนินงานได้นานขึ้น
โทษของใบกระท่อม แล้วก็อาการข้างเคียงที่ส่งผลต่อสุขภาพ
ใบกระท่อมออกฤทธิ์ทางยาบรรเทาอาการต่างๆในพื้นฐานให้แก่ร่างกายได้ แต่ถ้าหากกินในปริมาณที่มากเกินความจำเป็น รวมถึงรับประทานติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ ก็จะเกิดโทษต่อสุขภาพได้เหมือนกัน เดี๋ยวนี้มีข้อระวังในกรุ๊ปที่นำไปใช้ในทางที่ผิด ดังเช่นว่า นำไปต้มเพื่อผสมกับเครื่องดื่มประเภทอื่นๆโดยไม่ได้มุ่งใช้ประโยชน์ในทางสรรพคุณของยา สำหรับคนที่รับประทานใบกระท่อมเยอะเกินไป จะมีลักษณะอาการข้างเคียงดังนี้
- ปากแห้ง
- เบื่อข้าว
- ท้องผูก
- ปัสสาวะบ่อย
- หนาวสั่น
- นอนไม่หลับ
- อาเจียน
- คลื่นไส้
- ผิวหนังสีแก่ขึ้น
- จิตหลอน
- หวาดระแวง
แม้กระนั้น แม้จะมีการปลดล็อกใบกระท่อมเพื่อประโยชน์ทางของกินแล้วก็ยาแล้ว แต่ก็ยังมีข้อควรรอบคอบด้านกฎหมายที่ควรคิดถึง โดยเฉพาะการนำไปใช้ผสมกับยาเสพติดประเภทอื่น วิธีขายน้ำสุกกระท่อมในห้องเช่า สถานศึกษา รวมถึงจำหน่ายของกินที่มีส่วนผสมของใบกระท่อมแก่สตรีมีท้อง แล้วก็ผู้สูงอายุต่ำลงมากยิ่งกว่า 18 ปี ล้วนถือเป็นข้อผิดพลาดตามกฎหมาย ไม่สามารถที่จะทำได้
